Wat is het verband tussen de MKBA en duurzaamheid?
De oorspronkelijke definitie van de term duurzaamheid, die in 1987 geïntroduceerd werd door mevrouw Brundtland, luidt: “an economic development that meets the needs of the present without compromising the ability of future generations to meet their own needs”. Vrij vertaald: er is sprake van duurzaamheid indien toekomstige generaties evenveel welvaart kunnen hebben als de huidige generatie. Hiertoe moet het welvaartsgenerend vermogen van ons productiekapitaal, de motor van onze welvaart, op peil gehouden worden. De vraag is dan ook: hoe kunnen we bepalen of ons natuurlijk (bossen, wateren, olievoorraden etc. ), sociaal (regelgeving, organisatiestructuren etc.), geproduceerd (machines, gebouwen etc.), en menselijk (arbeid en kennis) kapitaal niet krimpt? Of scherper geformuleerd: dat het welvaartsgenererend vermogen van deze kapitaalvoorraden niet krimpt door de keuzes die wij maken?
We kunnen op twee manieren de krimp/groei van onze kapitaalvoorraden meten:
- door op verschillende momenten te bepalen wat de omvang van elke voorraad in fysieke zin is: dus, hoeveel hectare bos, hoeveel schoon water hebben we nog ten opzichte van een aantal jaar geleden in onze regio? Wanneer de voorraden in fysieke zin krimpen of groeien is dit een voorbode voor wat er met de toekomstige welvaart gaat gebeuren. Immers als voorraden krimpen kunnen zij minder welvaart leveren;
- door een stapje verder te gaan en te bepalen wat er met de welvaartsvoortbrenging gebeurt door de fysieke veranderingen in voorraden. Alleen wanneer we de welvaartswaarden van de voorraden kennen, kan worden vastgesteld of netto het welvaartspotentieel is gekrompen/gegroeid. Zonder kennis van de welvaartswaarde van bijvoorbeeld natuur en arbeid, kan niet worden bepaald of netto de welvaart toeneemt/afneemt doordat bijvoorbeeld het natuurlijk kapitaal kromp (minder bos), terwijl tegelijkertijd het menselijk kapitaal groeide (meer hoog opgeleiden).
Met de MKBA kan dit ‘stapje verder’ gezet worden. MKBA is immers een analyse van welvaartstoenamen en -afnamen van nu en in de toekomst, waarmee het netto effect op de welvaart wordt bepaald. Met andere woorden: de MKBA is een duurzaamheidstoets, want het kostenbatensaldo geeft aan of de welvaart netto toe- of afneemt. Uiteraard is het dan wel van belang dat echt alle effecten op alle voorraden worden meegenomen in het saldo. En dat is nog niet altijd geval. Met name het natuurlijk en het sociaal kapitaal, worden niet altijd goed meegenomen. Het is dan ook weinig verassend dat juist de ongeprijsde omgevingskwaliteiten, zoals natuur, cultuurhistorie, sociaal vertrouwen en dergelijke deel uit maken van deze voorraden.
